Angst voor zingen: waarom hebben we daar last van en hoe uit zich dat?

Herken je dit: je zingt luidkeels mee met een lied, je gaat er helemaal in op, maar zodra er iemand de kamer binnenkomt, houd je meteen je mond. Of je zingt net iets zachter dan je zou willen, want stel je voor dat iemand je hoort en het bestempeld als ‘gek’ of ‘vals’. Je wilt wel lekker los gaan, en je voelt dat er méér in zit… maar iets houdt je tegen…

Een schrale troost: je bent niet de enige.

Veel vrouwen – en ja, zelfs professionele zangeressen! – ervaren spanning of onzekerheid als ze zingen. In deze blog lees je waarom zingen spannend kan voelen. En alvast een kleine geruststelling: het ligt niet aan jouw stem.

8 redenen waarom zingen spanning kan veroorzaken 🐦‍⬛

1. Je stem is kwetsbaar

Als we zingen, laten we onszelf horen – en zien. Wanneer je stem hapert of wankelt, dan is er geen instrument om je achter te verschuilen. Geen snaar, toets of klep die je de schuld kunt geven. Jij bént het instrument. En dat maakt zingen zo kwetsbaar.

Ik las ooit een artikel van het Berklee College of Music in Boston. Een afdelingshoofd zei: “Als je een instrument leert bespelen, is het logisch dat het in het begin houterig klinkt, of piept en kraakt. Je moet het immers nog leren. Maar als we beginnen met zingen, willen we dat het meteen goed klinkt.”

We zijn blijkbaar milder voor een extern instrument dan voor onze eigen stem.

2. Je stem toont je ziel (en dat voelt naakt)

Je stem ‘verraadt’ hoe je je van binnen voelt. Ze is een directe weerspiegeling van je ziel. En dat kan spannend zijn, vooral als je gewend bent jezelf in te houden of te beschermen op dat vlak.

In onze snelle maatschappij is er vaak meer ruimte voor ratio en logica. We hebben behoefte aan informatie en structuur, en maken minder snel contact met ons gevoel. Gevoelens schuiven we liever aan de kant: te complex, ongemakkelijk of simpelweg niet het moment.

Als je in je omgeving weinig ruimte ervaart voor gevoel en sensitiviteit, kan het moeilijk zijn om jezelf toe te staan te zingen. Want zingen vraagt om precies dat: voelen, kwetsbaar durven zijn en jezelf ruimte geven – jezelf laten horen.

foto: Klubovy (Getty Images SignaturE)

3. Bang om beoordeeld te worden

“Als je voor mij zingt, mag je ook stoppen, hoor.” – man tegen zijn vrouw.
“Màhàààm, je moet niet zingen!” – kind roept naar moeder.

Opmerkingen als deze – bedoeld als grapje, of als projectie van eigen ongemak – kunnen ervoor zorgen dat we ons gaan inhouden.

We zijn vaak (onbewust) bezig met wat anderen van ons vinden. “Wat als ik vals zing? Wat als ze me niet goed vinden?”. We zijn bang om niet goed genoeg te zijn. Bang voor afwijzing. Dan voelt het veiliger – en dus comfortabeler – om je mond te houden.

4. Negatief zelfoordeel

Als je op jonge leeftijd hebt gehoord dat je ‘vals zingt’ of ‘beter je mond kunt houden’, kan zo’n opmerking diep in je systeem gaan zitten. Als kind neem je makkelijk aan wat een ander zegt – zeker als die andere een ouder, een leraar of andere autoriteit is.

Zo’n uitspraak kan zich vastzetten in je lijf en je hoofd, soms zonder dat je het doorhebt. (Al hoor ik vaak verhalen van vrouwen die nog precies weten wie het zei, waar ze waren, en wat er werd gezegd). In de loop van de tijd kan zo’n opmerking veranderen in een ‘waarheid’ – of zelfs een negatief zelfoordeel.

Laatst hoorde ik een vrouw haar eigen stem en gezang omschrijven als ‘kattengejank’. Auw.

En dat soort uitspraken beperkt zich niet alleen tot angst voor zingen. Ze hebben vaak ook invloed op andere gebieden in je leven:
– je durft je niet uit te spreken
– je vindt het lastig om grenzen aan te geven
– je bent voortdurend waakzaam of alert als het gaat om jezelf laten horen.

foto: Coffee And Milk (Getty Images Signature)

5. Vergelijken met anderen

Sterren schitteren op grote podia. In talentenjachten op tv worden geweldige zangers ontdekt. En op social media wemelt het van mensen die prachtig zingen: grote stemmen, loepzuivere klanken, vol ingewikkelde riffs.

En jij? Jij zingt gewoon omdat je er blij van wordt. (En is dat niet de mooiste reden van allemaal?) Maar met zoveel talent om je heen, voelt dat ineens niet meer genoeg.

Laat je niet verleiden tot vergelijk. Zeker niet als je jouw begin vergelijkt met iemand anders’ hoogtepunt. Dat doet geen recht aan jou én je stem!

6. Je probeert het ‘goed’ te doen

Veel vrouwen willen het ‘goed’ doen. Netjes zingen, zuiver klinken, liefst precies zoals de opname. Niet buiten de lijntjes.

Maar zingen gaat juist over ruimte innemen. Over risico’s durven nemen, spelen en experimenteren.

Als je teveel nadenkt over of het wel klopt, blokkeer je je klank. Je hoofd neemt het dan over van je lijf – en dat hoor je.

Een boek dat je kan helpen om dat ‘goed doen’ los te laten is ‘Wreck This Journal’ van Keri Smith. Het nodigt je uit om te klooien en te kliederen, te verknippen en te verscheuren. Niks netjes. Laat die rebel in jou maar ontwaken. Durf jij? 😉

foto: Clark and company (Getty Images Signature)

7. Je denkt dat het te laat is om te leren zingen

Veel vrouwen van 40+ ervaren dit: na een lange periode van aanpassen, voor anderen zorgen en jezelf op de tweede plek zetten, is je eigen stem wat op de achtergrond geraakt. Je rol vroeg misschien van je om te luisteren in plaats van te spreken. Laat staan om voluit te zingen.

Maar het mooie is: rond deze leeftijd begint vaak ook het verlangen om je ruimte weer terug te claimen. Om je stem weer te laten horen, en jezelf de plek te geven die je verdient.

Als je jezelf jarenlang hebt weggecijferd, dan is het logisch dat je stem nu even moet wennen aan die nieuwe ruimte. Maar je bent niet te laat. Je stem is niet weg. Integendeel. Misschien is ze wat schuchter en roestig, en heeft ze een extra zetje nodig om voluit te gaan. Maar ze wacht geduldig op jouw instemming: ‘ja, let’s go, let’s sing!’

8. Je adem stokt door spanning

Als je spanning voelt, klinkt dat onherroepelijk door in je stem. Zodra je zenuwachtig wordt, verandert je ademhaling: je gaat hoog ademen, je spieren spannen zich aan, je lichaam vernauwt.

En je stem? Die klinkt iel of onstabiel. Niet omdat je het niet kunt, maar omdat je systeem op ‘beschermen’ staat. Precies daarom is ontspanning in je lichaam zo belangrijk als je zingt.

Zoals ik in het begin al zei: er zijn veel redenen waarom zingen spannend kan zijn. En ook al hebben ze invloed op je stem, er is niks mis met je stem.

Herken je jezelf in één (of meer) van deze punten? Wees dan allereerst mild voor jezelf. Je stem floreert het meest in veiligheid – en die begint bij zachtheid en mildheid naar jezelf.

Het goede nieuws: je kunt die angst voor zingen van je afschudden. Je kunt leren om wél voluit te gaan. Zingen zonder spanning – met plezier én vertrouwen. Dat begint met bewustzijn (en die heb je nu al – je hebt dit blog tenslotte gelezen). Van daaruit kun je jouw vervolgstappen zetten. Een paar suggesties vind je hieronder.

Lees deze blogs:

• Je innerlijke criticus herkennen en temmen om vrijer te zingen
• Hoe je met podiumvrees leert zingen i.p.v. ertegen vechten

Doe de quiz Ontdek je ‘Zangeres Type’ – dan weet je meteen welke next steps jou helpen om nóg vrijer te zingen.

Laat hieronder je reactie achter als je jezelf herkent en nu gelijk al van je wilt laten horen (Yes! Je stem is zo welkom!)