Podiumangst. Herken je het? De zenuwen krijgen als je iets belangrijks moet doen. Een wee gevoel in je buik overheerst, je knieën beginnen te knikken (of staan juist strak gespannen) en je krijgt spontaan een droge mond. Je ademt oppervlakkiger en hoger, en hoewel je hartslag stijgt worden je bewegingen juist trager en wat ongecontroleerd. Je lichaam wordt koud en/of klam, en je ervaart een vernauwing in je bewustzijn. Kortom, ze kunnen behoorlijk in de weg zitten, die zenuwen. Dus: die zenuwen moeten weg!

Podiumangst

Of ik dit fenomeen ook ken? Ja, helaas wel. Voorafgaand aan mijn optredens werd ik (en word ik soms nog steeds) geteisterd door deze ondermijnende angstprikkels. Een schrale troost: we zijn in bijzonder en goed gezelschap.

Wist je dat Jacques Brel altijd optrad met een emmertje in de coulissen? Daarin kon hij spugen, als hij te misselijk werd van de angst. Barbara Streisand heeft vanwege podiumangst jaren niet opgetreden. En Adèle riep de hulp in van een therapeut om haar paniekaanvallen en stressreacties de baas te worden.

Alles uit de kast!

Net als deze wereldsterren heb ik ook alles uit de kast getrokken om ervoor te zorgen dat mijn zenuwen de boel niet kunnen verstoren of zelfs verlammen: NLP, yoga, tai chi, meditatie-technieken, ontspanningsmassages, energiewerk, m’n chakra’s laten draaien, meridianenpunten stimuleren, ademoefeningen, thee, wijn, wierook. Ja, echt álles! En het resultaat? Steeds weer dartelden die zenuwen vrolijk rond.

foto: Giulia Bertelli

Het zijn wel míj́n zenuwen

“Gaan ze dan nooit weg?”, vroeg ik me een keer af, vlak voor aanvang van een optreden. Terwijl ik mentaal en emotioneel mijn afweergeschut in gereedheid bracht om mijn zenuwen de stuipen op het lijf te jagen, bedacht ik opeens: maar het zijn wel míj́n zenuwen. En als ze een deel van mij zijn, dan vecht ik dus tegen mezelf.

Ik besloot deze keer de witte vlag te hijsen al die nerveuze energie dan maar toe te laten. Dan in Godsnaam maar trillend en bibberend dat podium op, en dan maar zien wat er gebeurt.

Het voelde op dat moment alsof ik aan de rand van een ravijn stond en had besloten naar beneden te springen, zonder vangnet, maar in het vertrouwen dat ik niet te pletter zou vallen. Waanzin. Iets in me was volledig in paniek.

Stop met vechten tegen podiumangst.
Je zenuwen omarmen is jezelf omarmen – met alles wat er is.

Ik voelde me naakter dan naakt

Terwijl ik het podium betrad, voelde ik hoe mijn benen wiebelden. Op het moment dat de muziek inzette, vreesde ik dat mijn stem het zou begeven, of dat er op z’n minst een schaapachtig gemekker uit mijn mond zou klinken. En ja, de tonen leken fragieler dan anders. Mijn stem vibreerde mee op het ritme van mijn angst. Ik voelde me ultra-kwetsbaar en naakter dan naakt.

Na het lied hield het publiek even de adem in en daarna klonk een enthousiast applaus. Ze waren geraakt, vollediger en dieper dan tevoren. En ik zelf ook. Zij wisten niet waarom. Ik wel: ikzelf was dieper afgedaald en liet me vollediger zien en horen – in alle flow en met alle flaws. Kwetsbaarder kon het niet worden. En ik wist ook: dit is een heel krachtig en heldhaftig moment.

Omarmen in plaats van wegduwen

Ik heb nog altijd last van podiumangst en zenuwen. Soms wat meer, soms wat minder. En ja, ik vind ze lastig. Maar ze horen nu eenmaal bij me. In plaats van manieren te vinden om ze weg te krijgen, probeer ik ze te omarmen en open te staan voor wat ze me brengen.

Ik zeg: stop met vechten tegen podiumangst. Je zenuwen omarmen is jezelf omarmen – met alles wat er is.